W dniu 29 grudnia 2023 Rada Gminy Łańcut uchwaliła budżet na rok 2024. Jest to budżet wyjątkowy, rekordowy i dla mieszkańców trudny pod wieloma względami.
Wójt omawiając budżet na rok 2024 przedstawił prezentację kondycji finansów gminnych. Szczegółowo zostały omówione plany inwestycyjne oraz kwestie zadłużenia gminy. Szkoda, że prezentacja była „wybiórcza”.
Dlaczego wójt w prezentacji manipuluje danymi, ukrywając wskaźniki zadłużenia na rok 2024?
Czy mieszkańcy nie mają prawa zobaczyć budżetu, jaki proponuje wójt na koniec swojej kadencji?
Dlaczego nie było debaty nad budżetem?
Prezentacja wójta nie była rzetelna
Wójt prezentując stan budżetu gminy posługiwał się danymi „wybiórczymi”. Rzetelność metodologiczna oraz elementarny szacunek do mieszkańców nakazuje prezentować prawdę w przekazie informacji.
- Omawiając budżet na rok 2024 należy konsekwentnie przyjąć jednakowy okres czasowy 2018-2024. W prezentacji budżetu część slajdów przedstawiała dane na koniec roku 2023, pomijając sedno tematu, czyli rok 2024.
Poniżej ujawniamy dane, które wójt skrzętnie próbował ukryć.
- Prezentacja nominalnych wartości zadłużenia nie może kończyć się na roku 2023 i pomijać planowanego zadłużenia na rok 2024. Jest to nieuczciwe wobec mieszkańców.
W poprzednich latach nie zaciągano kredytów w planowanych wysokościach, chociaż podejmowano uchwały i rozstrzygano przetargi na kredyty. Tymczasem kończą się okazyjne programy z „Polskiego ładu”.
Mieszkańcy powinni zobaczyć jaką skalę zadłużenia gminy zaproponował wójt na rok 2024.
- Prezentując koszty obsługi kredytów (kapitał + odsetki) wójt odnosi się do „wybranych” dochodów własnych. Bardziej obiektywnym jest odniesienie całości zadłużenie do dochodów bieżących. Analizując WPF widać niskie wydatki na obsługę długu w roku 2024 (900 tys. zł), gdy w roku następnym 2025 wydatki te wynoszą już 3 mln 100 tys. Podobnie wygląda spłata rat kapitału – w roku 2024 zaplanowano 1 mln 800 tys. zł, a już w roku 2025 rata kapitału wyniesie 2 mln. 200 tys.
Obiektywny obraz możliwości spłaty zadłużenia daje porównanie całej kwoty długu w danym roku do wszystkich dochodów bieżących – bez wybierania „tych korzystnych”
W tym slajdzie wójt uwzględnił rok 2024
Powyższe dane pochodzą z wieloletniej prognozy finansowej uchwalonej w dniu 29 grudnia 2023 r. Wyjątkiem są dane za rok 2023, w którym zadłużenie gminy wg słów wójta wyniesie 7,4 mln. Do tego zadłużenia dodano kwotę zaplanowanego kredytu na rok 2024 w wysokości 30 mln. 830 tys. zł. Zatem łączne zadłużenie na rok 2024 wyniesie 38 mln. 230 tys. zł.
Monolog zamiast debaty
Na sesji budżetowej nie było debaty nad budżetem. Radni bez dyskusji przegłosowali uchwałę budżetową oraz wieloletnią prognozę finansową na lata 2024-2040. Tymczasem w budżecie występują pozycje, które powinny zostać omówione dokładnie:
Gigantyczny deficyt budżetowy wynoszący 29 mln 30 tys. zł.
Dla porównania wydatki bieżące wszystkich 9 szkół podstawowych (rozdział 80101) w roku 2024 zaplanowano w kwocie 27 mln 501 tys. zł)
Planowany kredyt w wysokości 30 mln 830 tys. Jeśli taki kredyt zostanie zaciągnięty, to łączne zadłużenie gminy Łańcut prawdopodobnie będzie największe wśród samorządów powiatu łańcuckiego. Konsekwencją tak wysokiego zadłużenia będą wysokie koszty obsługi kredytu i potencjalny brak możliwości inwestycyjnych w kolejnych latach.
Okres zadłużenia wynoszący 16 lat – do roku 2040. Jest to obciążenie będące „spadkiem” dla czterech następnych kadencji samorządu. Dla przypomnienia – w roku 2018 okres spłaty kredytu w wysokości 8 mln. 595 tys. zaplanowany był do 2026 r. (8 lat)
Niski poziom wydatków bieżących. Na lata 2024-2026 zaplanowano wydatki bieżące w wysokości 109 mln – 114 mln., tj. poniżej poziomu z roku 2022. Wzrost płacy minimalnej, wzrost cen energii, oraz wzrost inflacji sugerują, że są to kwoty nie realne. Jeśli wydatki bieżące okażą się zaniżone, to konsekwencją tych zaniżeń może być większy deficyt budżetowy.
Powyższe kwestie powinny zostać szeroko omówione. Mieszkańcom zwyczajnie należała się rzetelna debata. Tymczasem oglądając sesję budżetową Rady Gminy Łańcut, wydaje się, że budżet został przyjęty bezkrytycznie.
Do pobrania :
Wieloletnia prognoza finansowa na lata 2024-2040 – źródło https://gminalancut.esesja.pl/posiedzenie/bb015702-f2a5-4
Uchwała w sprawie uchwalenia budżetu na rok 2024 – źródło https://gminalancut.esesja.pl/posiedzenie/bb015702-f2a5-4